Vraag 30: Hoe kun je als boeddhist het beste met angst omgaan?
Op 30 januari stond met 61 procent van de stemmen één vraag op de eerste plaats van de cybermonnik-poll:

Hoe kun je als boeddhist het beste met angst omgaan?
 
Het antwoord van de cybermonnik van deze maand, Maurice Knegtel:

Primaire emoties zoals woede, verdriet en angst zijn intelligente kwaliteiten van ons menselijke bestaan. Ze geven ons met grote helderheid en haarscherpe precisie inzicht in de situatie waarin ons leven zich bevindt en ze verschaffen ons de juiste energie om in die situatie te kunnen handelen. Toch ervaren we onze primaire emoties doorgaans niet als intelligente kwaliteiten. Dit komt omdat we iets met deze emoties doen en ze niet voor ons laten werken.
 
Angst toont ons iets wat we niet willen zien: onze eindigheid en de fundamentele onzekerheid van ons bestaan. Niets is wat het lijkt te zijn. Aangezien we er moeite mee hebben om dit onder ogen te zien, ‘vermoorden we de boodschapper'. Het is haast een natuurlijke menselijke reactie om terug te deinzen voor angst, en vooral voor wat angst ons toont. We zijn bang voor angst. Het kan ook zijn, dat we angst al vroeg in ons leven hebben weggestopt, omdat we om een of andere reden niet bang mochten zijn. Angst die niet in openheid kan functioneren, perverteert tot een secundaire emotie. Agressie is een van de meest voorkomende vervormingen van angst. Ze is angst die ondergronds is gegaan. Agressie is de guerrilla die de onderdrukte angst voert in ons bewustzijn. Ze is de angst die is gestold in een destructieve spanning, zonder inzicht in de situatie en met een energie die geenszins op de situatie is afgestemd.
 
Angst kan ook verworden tot een geestelijke spasticiteit. We leven dan in een permanente verkramping. Of angst verlamt ons in de situaties waarin we zijn inzicht en energie zo hard nodig hebben. Wanneer angst niet onbekommerd en onbelemmerd kan functioneren, vertekent en vertroebelt ons inzicht in de situatie en staan we niet meer in onze kracht. We hebben onszelf afgesloten van de kwaliteiten waarmee we zijn toegerust om ons leven te kunnen leiden. We zijn vervreemd van onszelf.
 
Om onze verhouding tot angst te helen, zullen we angst als intelligente kwaliteit en afgestemde energie moeten leren waarderen. We zullen angst opnieuw moeten leren voelen. Ik noem twee manieren waarop dit kan. Dit zijn niet de enige manieren om onze relatie met angst te herstellen. Het zijn wijzen die ik zelf heb beproefd en als doeltreffend heb ervaren.
 
Beide oefeningen gaan uit van een sterke fysieke basis. Het lichaam draagt de oefening. Dit is belangrijk! Het dragende lichaam zou een lichaam in een meditatiepositie kunnen zijn, met een rechte rug en met kracht in de onderbuik, het geaarde lijf. Wanneer de basis een fysiek krachtige is, kunnen we ons een situatie voor de geest halen waarin we bang zijn. Wanneer heb je voor het laatst angst gevoeld? Wat gebeurde er in die situatie? Waar was je? Welke waren de condities? Wanneer je de angstige situatie voor jezelf hebt gevisualiseerd, laat je de angst opkomen. Dit is beangstigend en het kan zijn dat het niet in een keer lukt om de angst te laten rijzen. Het is een oefening, dus je geeft jezelf permissie om gewoon weer opnieuw te beginnen met de visualisatie.
 
Als angst in deze gecontroleerde setting opkomt, kun je twee dingen doen. Je kunt de angst stem geven en een dialoog aangaan met de angst. Hoe is het met je? Wanneer ben jij voor het laatst naar buiten gekomen? Hoe gaat het zelf met je om? Hoe waardeert het je? Wat vind je daarvan? Wat bied je het zelf? Wat heb je van het zelf nodig om vrij te kunnen functioneren? Het stem geven aan angst, helpt angst zijn natuurlijke plaats te hervinden in de mandala van mijn leven.
 
Ook kun je de angst binnengaan als hij in de gecontroleerde situatie van een meditatie opkomt. Je laat de angst beetje bij beetje toe. Dit zal met terugdeinzen en verwerpen gepaard gaan, maar het is een oefening en je kunt haar telkens weer opnieuw beginnen. Op een gegeven moment begin je de angst tot in je poriën te voelen. Van teen tot kruin ben je intiem met de angst, ben je angst, adem je angst in en adem je angst uit.
 
Zowel de dialoog met de angst, als het de angst van binnenuit ervaren, werken pacificerend. Ik bevrijd mezelf niet van angst, ik bevrijd angst van mezelf. In de hoop dat angst zijn plaats in de orde van mijn bestaan hervindt en onbelemmerd kan functioneren als een intelligente kwaliteit van mijn leven en een energie die is afgestemd op de situatie.